Đến giữa tháng 10, cũng như nhiều nơi khác trong tỉnh, năm nông nghiệp 2014 ở thị xã An Nhơn đã kết thúc thắng lợi, toàn bộ diện tích 7.077 ha lúa vụ Hè- Thu, trong đó chân ruộng 2 vụ lúa 6.849 ha, trên chân 3 vụ chỉ còn 220 ha, đều đã thu hoạch xong trước khi mùa mưa lũ đến.
Toàn bộ diện tích đất lúa đến giờ này chỉ còn trơ gốc rạ, đất được nghỉ ngơi cho đến khi xuống giống vụ Đông Xuân 2014- 2015. Thế là hai năm liền 2013- 2014 An Nhơn được mùa lúa và được sản lượng lương thực từ cây có hạt. Năm 2013 sản lượng lương thực vượt qua ngưỡng 102.000 tấn, có nhiều nguyên nhân dẫn đến được mùa, trong đó nổi lên là chuyển đổi cơ cấu giống lúa thích hợp, đi liền với đó là biện pháp phòng trừ sâu bệnh và tích cực chuyển đổi mùa vụ và từng bước xây dựng hơn chục cánh đồng mẫu lớn (bình quân 37 ha/ cánh đồng), liên kết sản xuất giống, bao tiêu sản phẩm...Từ làm ba vụ trong năm, nhiều năm qua, nhất là 3 năm 2012, 2013, 2014 toàn thị xã quyết tâm thay đổi tập quán làm 2 vụ, một số nơi trước đây còn chần chừ, lo ngại “hai bát không bằng ba chén”, nhưng nhìn vào hiệu quả mang lại, thực tế đã thuyết phục bà con nông dân. Hơn 7.200 ha đất trồng lúa mà đến nay chỉ còn 220 ha lúa 3 vụ rải rác ở một số cánh đồng các xã- phường Bình Định, Nhơn Hạnh, Nhơn Phong, Nhơn Mỹ.
Từ xa xưa, các bậc lão nông tri điền đã từng nói: “nhất thì, nhì thục”. Nhìn vào đồng ruộng những năm gần đây cho thấy, từ sản xuất 3 vụ lúa chuyển sang làm 2 vụ trong năm đã chứng minh đúc kết của người xưa là hoàn toàn đúng. Sản xuất 2 vụ lúa cũng đồng nghĩa với bỏ vụ Ba, không luyến tiết đến tập quán canh tác đã lạc hậụ, tập trung thâm canh 2 vụ Đông- Xuân và vụ Hè- Thu ăn chắc. Nhờ vậy mà cơn lũ lịch sử tháng 11/2013 ập đến, thì toàn bộ diện tích lúa chân 2 vụ đã thu hoạch xong, hạt lúa khô đã vào nhà, vào kho, chỉ còn một số diện tích lúa vụ Ba bị ngập không đáng kể. Làm 2 vụ lúa vừa né tránh thiên tai bão lũ, vừa có thời gian để đất nghỉ ngơi, bổ sung dinh dưỡng cho vụ sau, vụ Đông- Xuân thu hoạch xong là đất được cày ải phơi khô, quả là: “nhất đổ ải, nhì vãi phân”. Không làm vụ Ba là giảm hẳn chi phí sản xuất một vụ, giảm thời gian lao động của người nông dân trên đồng ruộng, nhất là trong mùa mưa lũ vất vả, nhiều người tranh thủ làm việc khác để tăng thêm thu nhập. Chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, từ lúa 3 vụ còn 2 vụ đem lại hiệu quả kinh tế và xã hội rõ rệt.
Những yếu tố đó đã giúp nâng cao độ đồng đều về năng suất lúa giữa các vùng xưa kia vốn chênh lệnh khá xa, góp phần nâng cao năng suất lúa bình quân toàn thị xã. Hai năm liền 2013- 2014, đã xóa mức năng suất dưới 60 tạ/ha/vụ ở hầu hết các xã- phường. Đồng đất xã Nhơn Tân bạc màu, mà năng suất lúa vụ Đông- Xuân năm ngoái cũng đạt 60 tạ/ ha, Đông- Xuân năm nay lên 63,5/ tạ/ha. Trước kia, chênh lệnh năng suất lúa giữa đơn vị cao nhất với đơn vị thấp nhất đến vài chục tạ/ha/vụ. Nếu như trước đây các xã Nhơn Hạnh, Nhơn Phong, Nhơn An hoặc phần lớn diện tích ở các xã Nhơn Hậu, Nhơn Mỹ, Nhơn Phúc, phường Nhơn Hưng, Đập Đá, Bình Định…nhờ đồng đất phì nhiêu, nên năng suất lúa đạt cao. Còn các xã phía nam như Nhơn Tân, Nhơn Lộc, Nhơn Thọ vốn là vùng đất bạc màu, năng suất lúa rất thấp, vài ba năm lại đây khoảng cách ấy đã rút ngắn đáng kể. Ví dụ như vụ Đông- Xuân 2013-2014, những đơn vị có năng suất lúa cao như phường Bình Định: 72,8 tạ/ha, Nhơn An: 72,7 tạ/ha, Nhơn Khánh, Nhơn Phúc, Nhơn Hạnh đạt từ 71,7- 72,5 tạ/ha, thì một số xã xưa kia vốn có năng suất thấp như xã Nhơn Lộc đã bứt phá trong thâm canh để lọt vào tóp trên 72 tạ/ha, Nhơn Thọ 67,5 tạ/ha, Nhơn Tân cũng đạt 63 tạ/ha.
Tuy diện tích gieo trồng cây lương thực giảm so với nhiều năm trước do các xã- phường đều thực hiện chuyển đổi làm 2 vụ, so với năm ngoái thì diện tích lúa có giảm 540 ha, diện tích cây ngô giảm 448 ha. Nhờ áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật liên hoàn nên năng suất cả lúa, ngô (lúa đạt 65,5 tạ/ha, ngô đạt 57,8 tạ/ha) và nhiều loại cây trồng khác đều tăng hơn năm ngoái và những năm trước đó. Trong đó, cây lúa là được mùa nhất, sản lượng cả năm cũng sẽ vượt qua con số 100.000 tấn, một trong 5 năm vượt qua ngưỡng con số này, tính từ trước tới nay.
Được mùa lúa, gấp hai lần rưỡi so với những năm mới giải phóng, bà con nông dân rất phấn khởi, nhưng vẫn luôn trăn trở. Ngoài việc chịu sự tác động của thời tiết, khí hậu, người nông dân không thể chủ động giả cả đầu vào và đầu ra, giá bán nông sản trong đó có hạt thóc không bao giờ theo kịp giá chi phí sản xuất, thêm vào đó là đất canh tác bình quân đầu người quá ít. Hy vọng rằng, chính sách tam nông, nhất là chính sách đối với người trồng lúa ngày càng đi vào thực tiễn sản xuất trong quá trình đầu tư thâm canh cây trồng, vật nuôi đi vào chiều sâu, gắn với tiến trình đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới một cách đích thực, vì nông nghiệp- nông dân- nông thôn.
Từ xa xưa, các bậc lão nông tri điền đã từng nói: “nhất thì, nhì thục”. Nhìn vào đồng ruộng những năm gần đây cho thấy, từ sản xuất 3 vụ lúa chuyển sang làm 2 vụ trong năm đã chứng minh đúc kết của người xưa là hoàn toàn đúng. Sản xuất 2 vụ lúa cũng đồng nghĩa với bỏ vụ Ba, không luyến tiết đến tập quán canh tác đã lạc hậụ, tập trung thâm canh 2 vụ Đông- Xuân và vụ Hè- Thu ăn chắc. Nhờ vậy mà cơn lũ lịch sử tháng 11/2013 ập đến, thì toàn bộ diện tích lúa chân 2 vụ đã thu hoạch xong, hạt lúa khô đã vào nhà, vào kho, chỉ còn một số diện tích lúa vụ Ba bị ngập không đáng kể. Làm 2 vụ lúa vừa né tránh thiên tai bão lũ, vừa có thời gian để đất nghỉ ngơi, bổ sung dinh dưỡng cho vụ sau, vụ Đông- Xuân thu hoạch xong là đất được cày ải phơi khô, quả là: “nhất đổ ải, nhì vãi phân”. Không làm vụ Ba là giảm hẳn chi phí sản xuất một vụ, giảm thời gian lao động của người nông dân trên đồng ruộng, nhất là trong mùa mưa lũ vất vả, nhiều người tranh thủ làm việc khác để tăng thêm thu nhập. Chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, từ lúa 3 vụ còn 2 vụ đem lại hiệu quả kinh tế và xã hội rõ rệt.
Những yếu tố đó đã giúp nâng cao độ đồng đều về năng suất lúa giữa các vùng xưa kia vốn chênh lệnh khá xa, góp phần nâng cao năng suất lúa bình quân toàn thị xã. Hai năm liền 2013- 2014, đã xóa mức năng suất dưới 60 tạ/ha/vụ ở hầu hết các xã- phường. Đồng đất xã Nhơn Tân bạc màu, mà năng suất lúa vụ Đông- Xuân năm ngoái cũng đạt 60 tạ/ ha, Đông- Xuân năm nay lên 63,5/ tạ/ha. Trước kia, chênh lệnh năng suất lúa giữa đơn vị cao nhất với đơn vị thấp nhất đến vài chục tạ/ha/vụ. Nếu như trước đây các xã Nhơn Hạnh, Nhơn Phong, Nhơn An hoặc phần lớn diện tích ở các xã Nhơn Hậu, Nhơn Mỹ, Nhơn Phúc, phường Nhơn Hưng, Đập Đá, Bình Định…nhờ đồng đất phì nhiêu, nên năng suất lúa đạt cao. Còn các xã phía nam như Nhơn Tân, Nhơn Lộc, Nhơn Thọ vốn là vùng đất bạc màu, năng suất lúa rất thấp, vài ba năm lại đây khoảng cách ấy đã rút ngắn đáng kể. Ví dụ như vụ Đông- Xuân 2013-2014, những đơn vị có năng suất lúa cao như phường Bình Định: 72,8 tạ/ha, Nhơn An: 72,7 tạ/ha, Nhơn Khánh, Nhơn Phúc, Nhơn Hạnh đạt từ 71,7- 72,5 tạ/ha, thì một số xã xưa kia vốn có năng suất thấp như xã Nhơn Lộc đã bứt phá trong thâm canh để lọt vào tóp trên 72 tạ/ha, Nhơn Thọ 67,5 tạ/ha, Nhơn Tân cũng đạt 63 tạ/ha.
Tuy diện tích gieo trồng cây lương thực giảm so với nhiều năm trước do các xã- phường đều thực hiện chuyển đổi làm 2 vụ, so với năm ngoái thì diện tích lúa có giảm 540 ha, diện tích cây ngô giảm 448 ha. Nhờ áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật liên hoàn nên năng suất cả lúa, ngô (lúa đạt 65,5 tạ/ha, ngô đạt 57,8 tạ/ha) và nhiều loại cây trồng khác đều tăng hơn năm ngoái và những năm trước đó. Trong đó, cây lúa là được mùa nhất, sản lượng cả năm cũng sẽ vượt qua con số 100.000 tấn, một trong 5 năm vượt qua ngưỡng con số này, tính từ trước tới nay.
Được mùa lúa, gấp hai lần rưỡi so với những năm mới giải phóng, bà con nông dân rất phấn khởi, nhưng vẫn luôn trăn trở. Ngoài việc chịu sự tác động của thời tiết, khí hậu, người nông dân không thể chủ động giả cả đầu vào và đầu ra, giá bán nông sản trong đó có hạt thóc không bao giờ theo kịp giá chi phí sản xuất, thêm vào đó là đất canh tác bình quân đầu người quá ít. Hy vọng rằng, chính sách tam nông, nhất là chính sách đối với người trồng lúa ngày càng đi vào thực tiễn sản xuất trong quá trình đầu tư thâm canh cây trồng, vật nuôi đi vào chiều sâu, gắn với tiến trình đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới một cách đích thực, vì nông nghiệp- nông dân- nông thôn.
Trần Duy Đức (Cập nhật ngày 16-10-2014)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét